Tính tương đối của chuyển động và bài tập ứng dụng

Bài tập về tính tương đối của chuyển động là một dạng lý thuyết khá khó trong Vật Lý học lớp 10. Tài liệu dưới đây sẽ giúp các em hiểu rõ hơn về lý thuyết và công thức của tính tương đối của chuyển động cũng như một số dạng bài tập đặc trưng nhất. Các em có thể tải tài liệu và in ra để tiện làm bài tập nhé. Chúc các em học tốt!

TẢI XUỐNG ↓

Tính tương đối của chuyển động

Lý thuyết

Chuyển động hay đứng yên đều có tính tương đối, nó phụ thuộc vào hệ qui chiếu ta chọn. Do đó,
tọa độ, vận tốc và quỹ đạo của vật đều có tính tương đối.

Công thức cộng vận tốc

Nếu qui ước kí hiệu vận tốc là:

Vật thứ nhất chuyển động với vận tốc v12 so với vật thứ hai (vận tốc tương đối).

Vật thứ hai chuyển động với vận tốc v23 so với vật thứ ba (vận tốc kéo theo).

Vật thứ nhất chuyển động với vận tốc v13 so với vật thứ ba (vận tốc tuyệt đối).

Thì giữa v12, v13, v23 ta có: v13 = v12 + v23 được gọi là công thức cộng vận tốc.

Về độ lớn

Iv23 – v12I < v13 < v23 + v12

Bài tập tính tương đối của chuyển động lớp 10

Bài 1

Một tàu hỏa chuyển động thẳng đều với vận tốc 10 m/s so với mặt đất. Một người đi đều trên sàn tàu có vận tốc 1 m/s so với sàn tàu. Xác định vận tốc của người đó so với mặt đất trong các trường hợp sau:

a/ Người và tàu chuyển động cùng chiều ?

b/ Người và tàu chuyển động ngược chiều ?

c/ Người và tàu chuyển động vuông góc nhau ?

Bài 2

Một ca nô chạy thẳng đều xuôi dòng từ A đến B cách nhau 36 km mất một khoảng thời gian là 1 giờ 30 phút. Vận tốc của dòng chảy là 6 km/h.

a/ Tính vận tốc của ca nô đối với dòng chảy ?

b/ Tính khoảng thời gian ca nô chạy ngược dòng chảy từ B trở về đến bến A ?

Bài 3

Một ca nô trong nước yên lặng chạy với vận tốc 30 km/h. Ca nô chạy xuôi dòng từ A về B mất 2 giờ và chạy ngược dòng từ B về A mất 3 giờ.

a/ Tính khoảng cách AB ?

b/ Tính vận tốc của nước so với bờ ?

Bài 4

Một chiếc thuyền chạy xuôi dòng từ A đến B rồi lại quay về A. Biết vận tốc của thuyền trong nước yên lặng là 12 km/h, vận tốc chảy của nước so với bờ là 2 km/h. Tính thời gian tổng cộng đi và về của thuyền, biết rằng đoạn đường AB dài 14 km?

Bài tập tính tương đối của chuyển động có lời giải

Vậy là chúng ta vừa tìm hiểu xong khá nhiều công thức và lý thuyết bài tính tương đối của chuyển động. Mong rằng với những công thức và bài tập bên trên có thể giúp các em một phần chinh phục được dạng bài này. Chúc các em học tốt!

Xem thêm video

video trên Trung tâm giáo dục Tam Nguyên